بهار جاودانه شعر از : جعفر ابراهیمی نویسنده : علی زاهدی

 

                 به  نام خداي بهارآفرين، براين بهارآفرين ، هزارآفرين .

 

                         مي خوردبرشيشه تق تق

                        دانه هاي پاك باران

                       مي دهد مژده كه يعني :

                  «   آمده فصل بهاران»

    

                      پرشده باغ و بيابان

                      ازگل وعطر  وترانه

                     بازمي سازد پرنده

                     بردرختي، آشيانه

 

                   چشمه مي جوشدبه شادي

                     ازكناركوهساران

                    مي رود درباغ وصحرا

                   مي رود درسبزه زاران

 

                  آرزودارم بماند              اين هواي شادمانه

               درجهان باشدهميشه       يك بهارجاودانه

 

    

                         تاریخ : جمعه ۲ / ۱ / ۹۲

 

تصاویری از بهار در رودان علی زاهدی

 

                        به نام خالق زیبایی ها

 

    بهار که می آید برف ها از خجالت آب می شوند

    سبد بهار پر می شود از شکوفه های رنگارنگ

    آبی و سفید و قرمز و صورتی .  بهار می رود

    به سراغ درخت ها و شکوفه ها را یکی یکی

     روی شاخه ها می گذارد . آفتاب که در آمد

     باغ چراغانی می شود . بوی گل محمدی در

    کوچه های شهر می پیچد حالا وقت نفس کشیدن

     است .  نفس عمیق !  

 

 

 

              

 

                                                 

 

کلام زیبا گردآورنده : زاهدی

 

                 التماس به خدا ،شجاعت است.

                     اگربرآورده شود،رحمت است.

                    اگربرآورده نشود،حكمت است.

           

              التماس به خلق، ذلّت است.

                   اگربرآورده شود،منّت است.

                   اگربرآورده نشود، خفّت است.

                                         

                 حضرت علي (ع) می فرمایند :

                   خدايا به داده و نداده وگرفته ات  شكر،

                   كه داده ات نعمت، نداده ات حكمت

                   وگرفته ات ، امتحان است.

                                                          

 

               دراحاديث اسلامي ، مي خوانيم :

   

                   زينت دين ، صبر وتسليم است.

                   زينت انسان،ايمان است.

                   زينت خدمت،منّت نگذاشتن است.

                   زينت مجالس، نام عليّ بن ابيطالب(ع) است.

                   زينت زن ،عفاف وحجاب است.  

 

                                      زاهدی

                

باران زاهدی

 

        باران که می بارد    دلم دوباره

 

                هوای رود می کند         هوای جویبار

 

                                  هوای کوه می کند .

ادامه نوشته

حضرت محمد ( ص ) میلاد پیام آور حق و راستی مبارک باد زاهدی

 

    آنکه آمد جهل را نابود ساخت

               بربریت را ربود ونور ایمان گذاشت

 

             آن محمد بود محمد ابتدا و انتهای آفرینش

 

   آنکه در مکه  مدینه زیر ظلم کافران قد خم نکرد

               در ره معشوق خود دمساز شد با آه و درد

 

              آن محمد بود محمد ابتدا و ...

 

   آن که ظلمت را شکافت و نور ایمان بر فروخت

              با بتان جنگید و آن ها را بسوخت

 

              آن محمد بود محمد ابتدا و...

 

    آنکه پیغام خدا آورد به گوش ما رساند

              در جهان فریاد زد فریاد او تا حال ماند

 

              آن محمد بود محمد ابتدا و ...

 

                    شعراز :   علی زاهدی

 

 

سوالات امتحان املا کلاس سوم نوبت اول زاهدی

                        به نام او كه نامش زينت ده عنوان هاست                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

     نام و نام خانوادگي : سؤالات آزمون درس املا كلاس سوم نوبت اوّل نام آموزشگاه :             وقت: 20         

 

1.	هنگام نوشتن املا به چه مواردي بايد توجّه شود ؟  ( چهار مورد )	2
2.	واژه هاي كدام گزينه ، هم خانواده نيستند .          الف . مظلوم ، ظلم (  )         ب . متعالي ، تعالی (  )            ج . ظاهر ، ظا لم (  )          د . مسلمان ، مسلم (  )	1
3.	غلط هاي املايي متن زير را پيدا كنيد و شكل درست آن ها را بنويسيد .      « اواز انحتاط حكومت ايران حرف مي زند كه در غرور و غفلط غرق شدند        وسرانجام مقحورسربازان مقدوني گرديدند. »	5/1
4.	با توجّه به مفهوم جملات ،كلمه ي مناسب را براي جاي خا لي انتخاب          كنيد .         الف . بايد شناخت كه سوگند دروغ عمر و ........... زندگي ، زود با                خلل كند .   ( اثاث / اساس )          ب . هر يكي را بياموخته كه غذاي ............. چون به دست آورد .                ( خويش / خيش  )	2
۵	املاي كلمات مركّب ، چگونه بايد باشد ؟ مثا ل بنويسيد.	5/1
۶	با توجّه به معني، املاي كدام گزينه ها صحيح است ؟  زير آن ها خط       بكشيد .            الف . بسات : گستردني ، فرش      ب . مشقّت : سختي                   ج . تريق : راه ، روش       د . نصرت : ياري	1
7.	كدام واژه ها نياز به « تشديد » دارند ؟ روي حرف مورد نظر تشديدبگذارید       عشاق            طنين              تنبيه             متحير          « خداوند به كلامِ شما گوش نمي دهد ، مگر آنگاه كه خودِ او از زبانِ             شما سخن مي گويد . » جبران خليل جبران                                                                                                                                          همواره در پناه حق باشيد . »        زاهدي	1

سوالات امتحان املا نوبت اول کلاس دوم زاهدی

 

  

                                                         به نام خداوند هستي بخش                                                                                                                                                                             نام                                                                       نام  نام ونام خانوادگی :     امتحان املا كلاس دوم نوبت اوّل     نام آموزشگاه :    وقت: ۵۰ دقیقه          

 

 

1.	با توجّه به معني ، كدام واژه از نظر املايي غلط است ؟       الف . هور : خورشيد  (  ) ب . ثواب : درست  ( ) ج . انيس : همدم  (   ) د . منحصر : محدود (  )	1
2.	جاهاي خالي را با كلمات مناسب كامل كنيد .     الف . زنگ املا فرصتي براي سنجش خوب -----وتبديل نشانه هاي آوايي زبان به شكل ------است.       ب .  در املا از خطّ---------- استفاده نشود .	5/1
3.	با توجّه به مفهوم جمله ها ، كلمه ي مناسب را براي جاي خالي انتخاب كنيد .          الف . بهار فصلِ تجديد ------ طبيعت و رويش و جوانه زدن است .    (  حياط / حيات )            ب . اين كارِخوب شما اجر و ------- بسيار دارد.  ( ثواب / صواب )	2
4.	درمتن زير واژه هاي نادرست را پيدا كنيد و درست آن ها را بنويسيد .       « در پايز برگ ها با وزش هر نصيم دست از دامنِ شاخه ها رحا مي كنند و رقسان در باد به زمين مي ريزند . »	2
5.	دركلمات زير حروفي كه به « تشديد » نياز دارند را درون پرانتز بنويسيد .       لذت : (      )     مشبك : (         )     منزه : (           )        جمعيت : (        )	1
6.	واژه هاي مفرد زير را با نشانه ي « ان » ،  تبديل به جمع كنيد .       پرنده : (              )    ستاره : (              )     فرشته : (             )    خزنده : (             )	1
7.	يك واژه ي « ساده » و يك واژه ي « مركّب » و يك واژه ي « مشتق » بنويسيد .                 « درخت تو گر بار دانش بگيرد                 به زير آوري چرخ نيلوفري را »                                                                                                             « همواره به ياد خدا باشيد . »                زاهدي	5/1

 

سو الات نگارش و انشا کلاس دوم نوبت اول نام دبیر زاهدی

 

       

 

                                                     به نام او كه بي همتاست           

    نام ونام خانوادگی :             امتحان نگارش وانشا  پايه ي دوم  نوبت اوّل       وقت : ۶۰ دقیقه

 

1	جملات صحيح را با ( ص ) و جملات غلط را با ( غ ) مشخّص كنيد .          الف : گونه ي گفتاري زبان را در نوشتار به كار نبريم ، مگر در نقل قول ها و سبك هاي ويژه  (        )      ب :   به نوشته اي كه در آن توصيف ، تشبيه و تشخيص به كار رفته است ، نوشته ي زباني مي گويند . (        )	1
2	جاهاي خا لي را با كلمات مناسب كامل كنيد .    الف : به عبارت هاي كوتاه و آهنگين كه خلاصه و فشرده ي خواسته ها ي يك گروه يا ملّت است............ مي گويند     ب :  در نوشتن انشا بايد به اصل .............. و .................. توجّه كرد .  ج : به بهترين بيت در غزل ...............مي گويند.	2
3	آرايه ي ادبي به كار رفته در مصراع هاي زير را بنويسيد .      آرايه ها : تشخيص ، تلميح ، تضاد ، جناس ، تشبيه و...     الف : درونش همچو غنچه از ورق پر (                   )       ب : يوسف گم گشته باز آيد به كنعان غم مخور  (           )	1
4	عبارت ناتمام زير را در چهارجمله كامل كنيد .     بعضي ها فصل بهار را زيبا ترين فصل سال مي دانند زيرا ...	2
5.	معادل فارسي واژه هاي داده شده را بنويسيد .        كوپن : (                )     فاكس :  (              )    كامپيوتر : (               )	5/1
6	با هر يك از واژه هاي زير جمله بنويسيد .    الف . سرزمين : ---------------------------- .         شاعر : -------------------------------- .	1
7	سه مورد ضرب المثل بنويسيد .      « اي زبان پارسي ، افسونگري                  هرچه گويم از تو ، زان افزون تري »    دكترحسين خطيبي   نام دبير : زاهدي	5/1

 

      8 . درباره ي يكي از دو موضوع زير انشا بنويسيد .   10 نمره

         الف . درباره ي « ويژگي هاي يك نوجوان شايسته » انشا بنويسيد . 

          ب .  درباره ي يكي از فصل هاي سا ل انشا بنويسيد .

            ____________________________________________________________

           ____________________________________________________________

           ____________________________________________________________

           ____________________________________________________________

           ____________________________________________________________

           ____________________________________________________________

           ____________________________________________________________

          ____________________________________________________________

          ____________________________________________________________

          ____________________________________________________________

          ____________________________________________________________

          ____________________________________________________________

         ____________________________________________________________

         ____________________________________________________________

         ____________________________________________________________

         ____________________________________________________________

         ____________________________________________________________

         

 

سو الات امتحان نگارش و انشا کلاس سوم نوبت اول نام دبیر زاهدی

                                      به نام او كه نامش زينت ده عنوان هاست      

  نام ونام خانوادگي :              سؤالات امتحان نگارش و انشا كلاس سوم نوبت اول

   نام آموزشگاه :                                                                               وقت :  دقيقه60

 

1.	كدام تركيب وصفي است ؟         الف . روي زمين (   ) ب . ديباي هفت رنگ (    )    ج . حشراتِ زمين (   )  د . آشيانِ خويش (    )	1
2.	جمله ي صحيح را با « ص » و جمله ي غلط را با « غ » مشخّص كنيد .     الف . درنقد فقط عيب ها و كاستي ها بیان می شود (      )       ب .كليله ودمنه يكي از فابل هاي ادبيّات فارسي است . (    )	2
۳	جاهاي خالي را با كلمه ي مناسب كامل كنيد .                                                                                                                                                               الف . قالب شعری است كه به بيان احساس وعاطفه وعشق  مي پردازد كه به آن ............ مي گويند .    ب .   نويسنده با خودش سخن مي گويد ، اين نوع نوشته را ............. مي گويند .	2
4	براي كلمات زير ( مراعات ) نظير بنويسيد.      ستاره : ( ................ ، .................... )                             گل : ( .................... ، .................. )	2
5	با تركيب هاي زير جمله بسازيد .       غروبِ دلگير : .......................................................          پايانِ انتظار : .............................................	2
6	عبارت زير را  با دو جمله كامل كنيد .                                 باران زيبا و با طراوت است ، زيرا ...	1
7	درباره ي يكي از دو موضوع زير انشا بنويسيد .      الف. داستاني بنويسيد كه شخصيّت ها ي داستان، حيوانات باشند .        ب .ويژگي هاي يك دوست خوب را بیان کنید .            « همنشین تو از تو به باید               تا تو را عقل و دین بیفزاید »        نام دبیر : علی زاهدی	10

      

نامه ای به امام زمان ( عج )

     

                            بسم الله الرحمن الرحیم

   یوسف گم گشته باز آید به کنعان غم مخور

              کلبه ی احزان شود روزی گلستان غم مخور

   ای دل غم دیده حالت به شود دل بد مکن

               وین سرشوریده باز آید به سامان غم مخور

 

   ای امام زمان ! مهدی فاطمه ! گل نرگس عزیز زهرا بیا تا من

    وخیلی دیگر از مردم جهان از آمدنت از شوق پرواز کنیم .

    خواسته ما همان طور که خودت می دانی آمدنت است وبرایت

     دلایلی می گویم که ما منتظر ظهور شما هستیم . 

     ای مهدی فاطمه بیا تا من وخیلی از آدم های عاشقت که  

     آرزویشان شهادت در رکاب شماست به آرزویشان برسند.

    ای عزیز زهرا بیا تا دنیا گلستان شود و لذت انعام خدا را           

    بچشیم.ای حجت خدا بیا تا حجت را تمام کنی وعشق به             

   خدارا دردل مردم جای دهی ای گل نرگس بیا تا جهان را 

     آرامشی فرا گیرد .

    اگر بخواهم باز هم برایت بگویم دیگر آن قدرت را ندارم .

    پس ما به امید ظهورت می نشینیم تا بیایی ...

              شاید این جمعه بیاید شاید ...

     

         نویسنده : محمد سجاد عدالت مدرسه ی شهید مطهری

          نام دبیر : زاهدی

 

 

                                       

                      

 

 

 

 

    

چند خطي از زبان معلم فارسي

پیش از هر چیز این را می گویم که یکی از دلیل هایی که تاکنون مرا تشویق کرده است به تارنمای تو توجه کنم و گاهی نیز نظری برایت بفرستم، افزون بر نکته ها و موردهای سودمندی که تو در تارنمایت به آن ها اشاره می کنی، این حس و برداشت من است که نوشته های تو، نه از روی روشنفکری گری، بلکه صمیمانه و دلسوزانه برای بررسی نارسایی ها و ناروشنی ها در عرصه ی زبان و ادبیات و فرهنگ ما نوشته می شوند.

ادامه نوشته

نمونه تست درس ادبیات فارسی گروه حاج علی احمدی زاهدی

                      بسم اللّه الرحمن الرحيم                 هست كليد در گنج حكيم  

         1 - كدام گزينه در عبارت « اسلام ديني جهاني است » وجود ندارد ؟

          الف - متمم              ب - نهاد                             ج - مسند                       د -  فعل            

  2 - در عبارت « ريگ هاي بيابان تو را مي شناسند » چه نوع فعلي به كار رفته است ؟

          الف - مضارع اخباري        ب - مضارع التزامي         ج - ماضي نقلي        د - ماضي استمراری  

     3 - كدام گزينه براي جاي خا لي عبارت داده شده مناسب است ؟  

               « ------ بيشتر به مدح وستايش وتوصيف طبيعت مي پردازد»

            الف - غزل               ب - مثنوي               ج - قصيده                  د - رباعي            

      4 - كدام واژه صفت نيست ؟  

            الف - پاك تر               ب - گلزار                  ج - خروشان              د - نيكوكارترين     

     

       5 - آرايه ي به كار رفته در عبارت « مسجد جامع خرّمشر ، مادري بود كه فرزندان خويش را زير بال و

                       پر گرفته بود » كدام است ؟

           الف - جناس                    ب - سجع             ج - تشبيه                د - تضاد   

         

      6 - واژه ي « رزم آور » چه ساختماني دارد ؟    الف - ساده         ب - مشتق        ج - مرکب

              

      7 - اگر فرد با خويش سخن بگويد اين نوع نوشته را ----- و اگر با شخص ديگري سخن بگويد به  

                 آن نوشته ----- مي گويند .

          الف - ديالوگ ، مونولوگ           ب - مونولوگ ، مونولوگ               ج - مونولوگ ، ديالوگ        

      8 - كدام گزينه تركيب وصفي نيست ؟  

          الف - چرخ بلند                   ب - كشور ايران                     ج - جوان ايراني           

      9 - در بيت « علم بال است مرغ جانت را                    بر سپهر او برد روانت را »   مشبه به كدام

          است ؟

           الف - علم                 ب - بال                ج - جانت                 د - سپهر          

     10 - به داستاني كه حيوانات ، نماينده ي شخصيّت هاي انساني در داستان هستند ------- مي

             گويند .

           الف - ديالوگ             ب - فابل               ج - تشخيص               د - بيوگرافي   

          

     11  - در عبارت « خرمشهر شقايقي خون رنگ است كه داغ جنگ بر سينه دارد --- » كدام آرايه ها

             وجود دارد ؟

           الف - تضاد ، جناس         ب - تلميح ، سجع         ج - تشبيه ، كنايه        د - ايهام ،ا ستعاره

           

  12 - كدام واژه با توجه به معنا ، املاي نادرستی دارد؟ 

             الف - اغليم : سرزمين              ب - حكيم : دانشمند          

      13 - كدام فعل در جمله احتياج به مسند دارد ؟

            الف - گفت             ب - شود             ج - خورد           د - جنگيد        

   14 - اگر اين دو بيت آغاز گر يك شعر بلند باشند ، قا لب آن شعر چيست ؟

             « بدان كوش تا زود دانا شوي                         چو دانا شوي زود والا شوي

                نه داناتر آن كس كه والاتر است                   كه والاتر است آن كه داناتر است »

 

          الف - قصيده             ب - مثنو ي                      ج - غزل                 د - قطعه  

           

      15 - كدام واژه مشتق نيست ؟ الف - دانا         ب - سختگير        ج - پرهيزگار           د- نادا ن

       

      16 - اشعار كدام شاعر به صورت پراكنده و كم ، در دست است ؟

            الف - اوحدي مراغه اي          ب - حافظ            د - بوشكور بلخي         د - جلال الدين بلخی

       

      17 - مفهوم كدام گزينه با ديگر ابيات متفاوت است ؟

              الف - دانش اندر دل چراغ روشن است                وز همه بد بر تن تو جوشن است

               ب - علم بال است مرغ جانت را                         بر سپهر او برد روانت را

               ج - كه دانش زتنگي پناه آورد                           چو بيراه گردي به راه آورد

              د - خبرت هست كه مرغان سحر مي گويند              آخر اي خفته ، سر از خواب جهالت بردار 

      

      18 - فعل عبارت « صيادان آن جا بسيار آمدندي » چه نوعي است ؟

                الف - بعيد                 ب - مستمر              ج - ساده               د - استمراري        

      19 - عبارت « پشت و دلش به زخم حوادث زمانه شكسته باد » چه نوع جمله اي است ؟

                الف - خبري                ب - دعايي                  ج - امري                د - پرسشی

             

     20 - « گربه او را گرم بپرسيد » يعني :  

               الف - گربه از گرماي هوا پرسيد                               ب - گرما باعث رنجش گربه شد          

                ج - گربه با او به گرمي احوال پرسي كرد                   د - گربه از گرمي هوا شكايت کرد

        

     21 - مفهوم بيت « كه تواند كه دهد ميوه ي الوان از چوب ؟       يا كه داند كه بر آرد گل صد برگ از خار

                                 با كدام بيت تناسب دارد ؟

          الف - چو شاخ برهنه بر آريم دست                   كه بي برگ از بيش نتوان نشست         

          ب - شاخ كه با ميوه هاست سنگ به پا مي خورد          بيد مگ فارغ است از ستم نا به کار

         ج - عقل ها حيران شود كز خاك تاريك نژند           چون بر آيد اين همه گل هاي نغز کامکا ر       

                                   

        22 - رابطه ي موجود بين واژه هاي داده شده چيست ؟  

                      « ميغ و باران و برف تگرگ و رعد و برق وقوس قزح »

            الف - تضاد                ب - مترادف                ج - تناسب             د - جناس             

        23 - مترجمان هنگام ترجمه از چه « منابعي » استفاده مي كنند ؟

            الف - فرهنگ نامه            ب - داير المعارف           ج - فرهنگ لغت         د - همه ي موارد   

   

        24 - كدام گزينه « بن مضارع » است ؟     الف - آمد        ب - خورد          ج - برد        د - کوش 

           

        25 - آدم آهني نماد چه نوع انسانی است ؟                                                                                                                                                                              

        الف - حساس                   ب - زود رنج              ج -  ترسو         د - خا لی از احساس

    

        26 - در بيت داده شده چند « ضمير » وجود دارد ؟  

                  تو آبادي شبستان خويش           مرا حكمت و معرفت گشت بيش

            الف - يك ضمير               ب - چهار ضمير               ج - دوضمير          د - سه ضمير   

         

         27 - لقب « پدر شعر نو فارسي » از اوست ؟   

                   الف - سهراب سپهري             ب - نيما يوشيج              ج - شهريار  

         

        28 - چهارگانه نام ديگر اين شعر است .   الف - قصيده         ب - غزل           ج - رباعي   

         

       29 - كدام واژه مفهوم كوچكي را در بر دارد ؟                                                                     

             الف - كودك              ب - شهرك                    ج - كبك           

      30 - نشانه ي نگارشي « ويرگول » درچه مواردي به كار مي رود ؟

             الف - جايي كه نياز به مكث باشد          ب - قبل از نقل قول          ج - بعد از نقل قول    

   

       31 - دركدام گزينه واژه هاي هم آوا وجود دارد ؟  

              الف - تند و تيز               ب - صبا ، سبا             ج - خسته ، كوفته   

     

      32 - با توجه به معني املاي كدام گزينه غلط است ؟  

              الف - رعفت : مهرباني              ب - عطوفت : مهرباني         

      33 - كتاب « جامع التواريخ » اثر كيست ؟   

             الف - خواجه نظام الملك توسي             ب - عطا ملك جويني

                ج - خواجه رشيد الدين فضل اللّه          د - خواجه نصير الدين توسي   

         

     34 - كدام كلمه با كلمه هاي ديگر تفاوت دارد ؟  

               الف - معادن             ب - علوم             د - شاعر           د - كُتب 

          

     35 - كدام واژه صفت نسبي نيست ؟  

               الف - آتشين              ب - آسيايي             ج - زمستانه               د - زيبا    

       

     36 - هم خانواده هاي كدام مصدر دربيت « با چشم ادب نگر پدر را           از گفته ي او مپيچ سر را »

             به كار نرفته است ؟

               الف - نگريستن              ب - پيچيدن                ج - چشيدن               د - گفتن           

 

    37 - با توجّه به بيت زير كدام گزينه نمي تواند « آرايه ي ادبي جناس » باشد ؟

          « سرو چمان من چرا ميل چمن نمي كند              همدم گل نمي شود ، ياد سمن نمي كند » 

    الف - چمان ، چمن               ب - چمن ، سمن            ج - سمن ، من            د - من و میل   

       

       38 - كدام واژه بر اثر گذر زمان دچار تغيير نشده است ؟

                 الف - دولت                  ب - نوازنده                  ج - مكتب                   د - كتاب           

       39 - كدام گزينه جزء « ادبيات تعليمي » نيست ؟  

               الف - بوستان سعدي                     ب - مثنوي معنوي مولوي          

                 ج - شاهنامه ي فردوسي              د - كليله و دمنه     

    

      40 - با توجه به معنا ، كدام واژه از نظر املايي نادرست  است ؟

               الف - عنبر : ماده اي خوشبو                 ب - بوم : سرزمين   

                 ج - مقسود : هدف                            د - عزّت : سر بلندي   

    

      41 - اين تعريف مربوط به كدام يك از انواع ادبي است ؟

               « توصيف پايداري يك ملّت در برابر بيگانگان و دشمنان آزادي است ، در اين آثار از شكيبايي و

                     ايثار و شهادت سخن گفته می شود »

                       

          الف - ادبيات غنايي           ب - ادبيات حماسي   

           ج - ادبيات تعليمي            د - ادبيات مقاومت         

 

                               « بهترین ها را برایتان آرزو می کنیم »           آرام و برقرار باشید . 

 

سرود معلم

        

                  «  تقدیم به تو گل سرخ معلم گرامی »

  

    پاکی به مثل شبنم    زلالی همچو یک رود

                 درهای علم و دانش  را می گشایی ای خوب

    

               تقدیم به تو ...

    درجنگ با جهالت پیروز و سربلندی

                            دست های ظلمت و جهل از پشت تو می بندی

              تقدیم به تو ...

     وقتی می ری پا تخته خوشحالیم و سرافراز

                          چون می نویسی ای دوست حرف های خوب پرواز

            تقدیم به تو ...

     معلم عزیزم هرچی که دارم از توست

                         در دست پرتوانت نهال زندگی رست

 

             شعر از زاهدی

   

آرزوی کودکی

     کاش می شد کودکی را دوره کرد

                             خاطرات پاک بودن را زنده کرد

    کاش می شد حرف زد از زندگی

                             خنده کرد و لمس کرد آزادگی

    کاش این گل پژمرده هم خاری نداشت

                             با من مسکین صفت کاری نداشت

    کاش کینه ها در سینه ها راهی نداشت

                            عشق بود ودشمنی جایی نداشت

    کاش آسمان کودکی پاینده بود

                            قصه های کودکی دارنده بود

   کاش می شد عاشقانه زیست کرد

                          در کنا ر سبزه زاران ایست کرد .

 

            شاعر : علی زاهدی

 

 

 

 

 

گروهی از واژه های هم آوا

              ازار : شلوار           عذار : رخسار      

                آجل : آینده              عاجل : شتابنده         

               اشباه : مانندها            اشباح : هیکل های خیالی

              اقرب : نزدیک تر          عقرب : کژدم

              اسراف : زیاده روی       اصراف : برطرف کردن

              الم : درد و رنج              علم : پرچم

              الیم : دردناک                علیم : دانا

              آمر : امر کننده              عامر : آباد کننده

              اتلال : تپه ها                اطلال : ویرانه ها

              اثرات : نشانه ها            عثرات : لغزش ها

              اثیر : کوره ی آتش           اسیر : گرفتار

             اثم : گناه                       اسم : نام

             اثمار : میوه ها              اسمار : افسانه های شب

            احتظاظ : بهره بردن          اهتزاز : تکان خوردن

            بحر : دریا                    بهر : برای

            باس : خشم                   بعث : برانگیختن

           تابع : پیروی کننده            طا بع : چاپ کننده

           تالم : درد ناک بودن          تعلم : یاد گرفتن

           تحدید : حد و مرز            تهدید : ترساندن

          تل : تپه                        طل : خرابه

          تین : انجیر                   طین : گل

          ثری : خاک                  سرا : خانه

          ثمر : میوه                   سمر : افسانه ی شب

         ثمن : قیمت                  سمن : نام گلی است

         ثمین : گران بها             سمین : فربه

         ثنا : ستایش                 سنا : روشنایی

         ثوب : جامه                صوب : سمت   طرف

        جحد : انکار کردن         جهد : کوشش

       جذر : قطع کردن         جزر : پایین رفتن آب دریا

       حار : گرم                   هار : سگ هار

       حارث : برزگر             حارس : نگهبان

      حراثت : برزگری           حراست : نگهبانی

     حارب : جنگ کننده           هارب : گریزان

     حوزه : انجمن                 حوضه : گودال آب

     حول : گرداگرد               هول : ترس

    خوان : سفره                  خان : شخص بزرگ

    ذمیمه : ناپسند                 ضمیمه : به پیوست

   زاهر : روشن                 ظاهر : آشکار

   سفیر : فرستاده                صفیر : آواز بلبل

   سلب : دور کردن             صلب : به دار زدن

   عرض : پهنا                 ارض : زمین

   نذیر : ترساننده              نظیر : مانند

  نواهی : نهی کننده            نواحی : اطراف

  وهی : سستی و ناتوانی      وحی : خبر رسیدن از غیب

  سور : سوره ها               صور : صورت ها

  ساعد : بازو                  صاعد : صعود کننده

  ستوه : به تنگ آمده          سطوح : جمع سطح

  سریر : تخت                صریر : صدای قلم

          

 

      « گرد آورنده : خانم مرادی »

چه نکاتی را در تدریس و کلاس داری رعایت کنیم ؟

 ۱ - با توکل بر خدا و نام او کلاس را شروع کنید .

 

 ۲ - اخلاص در عمل و تدریس و تقوا را رعایت کنید .

 

 ۳ - زمان هر جلسه ی تدریس را در نظر داشته باشید

     

 ۴ - وقت کلاس را به مطا لب بیهوده و کم فایده 

       نگذرانید واز وقت بیشترین استفاده را ببرید .

 

 ۵ - سعی کنید ساعت تدریس را تغییر ندهید .

 

 ۶ - به هنگام تدریس نشاط روحی و عاطفی خود را  

       را حفظ کنید .

 

 ۷ - باخوشرویی تدریس کنید و چهره ی بشاشی

       داشته باشید .

 ۸ - احساسات و عواطف شاگردان را جریحه دار نکنید .

 

 ۹ - سعی کنید در کلاس فضای عاطفی به وجود آورید .

 

۱۰ - شاگردان را نسبت به کلاس درس دلسرد نکنید .

 

۱۱ - سعه صدر داشته باشیدو باشاگردان به مهربانی

       رفتار کنید .

۱۲ - از فضل فروشی پرهیز کنید.

 

۱۳ - وفای به عهد خوش قولی و تواضع در تدریس را از

       یاد نبرید .

۱۴ - به هنگام تدریس آرامش خود را حفظ کنید .

 

۱۵ - ازتهمت زدن و قضاوت ناصحیح نسبت به شاگردان

        پرهیز کنید .

 

۱۶ - از سرزنش وتهدید شاگردان خودداری کنید .

 

۱۷ - هرگز دانش آموزان متخلف را به عذر خواهی از

        خود مجبور نکنید .

۱۸ - اشتباهات خود را توجیه نکنید .

 

۱۹ - ازعلما و بزرگان اسلامی با احترام نام ببرید .

 

۲۰ - رازدار و محرم اسرار شاگردان باشید .

 

۲۱ - عذر خواهی شاگردان را بپذیرید .

 

۲۲ - ساده تدریس کنید اما عمیق

 

۲۳ - در برخورد عدل و انصاف را رعایت کنید .

 

۲۴ - به شاگردان به طور یکسان توجه و نگاه کنید .

 

۲۵ - از دادن لقب های زشت به شاگردان پرهیز کنید .

 

۲۶ - با شاگردان همدردی کنید .

 

۲۷ - نسبت به فعالیت های شاگردان بی توجه نباشید .

 

۲۸ - سعی کنید همواره اشکالات تدریس خود را رفع

       کنید .

 

۲۹ - در درس مطا لب نو و تازه ای داشته باشید .

 

۳۰ - از ابتکار و خلاقیت در تدریس استفاده کنید

 

            « گردآورنده : خانم مرادی

 

 

 

زندگی نامه ی شهید جهان آرا در ارتباط با درس دروازه ای در آسمان سال سومراهنمایی

شهید محمدعلی جهان آرا در سال 1333 در خرمشهر متولد شد. شهری زیبا با مردمی خونگرم و دوست داشتنی كه خاطره دلاوریهایشان برای همیشه در تاریخ كشور باقی خواهد ماند. نوجوان بود، حدودا سیزده ساله كه پایش به فعالیتهای دینی در مساجد و هیأتهای مذهبی باز شد. به مسجد میرفت، در كلاسهای آموزش و تفسیر قرآن شركت میكرد و عضو ثابت جلسات هفتگی هیأتهای مذهبی بود. در تمام این كارها برادر بزرگش «علی» مشوق و راهنمایش بود. یك سال بعد برادرش او را با یك گروه مبارز مخفی به نام «حزب الله خرمشهر» آشنا كرد و محمد بیدرنگ وارد آن شد. دو سال بعد یعنی در 1351 گروه حزب الله توسط عوامل ساواك شناسایی شد و تمام اعضایش از جمله محمد دستگیر و زندانی شدند. محمد به همراه دیگر اعضای گروه در دادگاه نظامی محاكمه شد و به خاطر سن كمش او را به یك سال زندان محكوم كردند. سال بعد وقتی كه از زندان آزاد شد از او تعهد گرفتند و تهدیدش كردند كه اگر بار دیگر وارد فعالیتهای سیاسی شود به شدت با او برخورد خواهند كرد. اما این تعهد و این تهدید نتیجهای جز مخفی شدن فعالیت سیاسی او نداشت.

در سال 1354 محمد دیپلمش را گرفت، در كنكور دانشگاه قبول شد و برای ادامه تحصیل راهی مدرسه عالی بازرگانی تبریز شد. در دانشگاه فعالیتهای سیاسی او همچنان ادامه داشت. او به همراه دوستانش انجمن اسلامی مدرسه عالی بازرگانی را پایهگذاری كرد. اعلامیههای انقلابی و جزوهها و بیانیههای ضدرژیم توسط این انجمن اسلامی میان دانشجویان توزیع میشد.

در سال 1355 محمد به عضویت گروه «منصورون» كه یك گروه مذهبی معتقد به مبارزه مسلحانه بود، پیوست. از جمله فعالیتهایش در این گروه حمل مقداری اسلحه از تهران به اهواز در سال 1356 بود كه علیرغم باخبر شدن ساواك از این كار آن را با زیركی و مهارت انجام داد و نگذاشت كه اسلحهها به دست مامورین ساواك بیفتد.

از آن پس محمد فعالیتهای انقلابی خود را چه در زمینه مبارزه مسلحانه و چه در زمینه فعالیتهای تبلیغی و آگاه كنند گسترش داد. شهر به شهر میرفت و با انقلابیون ارتباط برقرار میكرد. گاهی در اهواز بود، گاهی در تهران، گاهی در كاشان بود و گاهی در قم. همزمان با اوجگیری فعالیت او برادرش علی در درگیری با نیروهای ساواك به شهادت رسید. این اتفاق او را در ادامه مسیری كه در پیش گرفته بود مصممتر میكرد.

وقتی كه تظاهرات مردمی علیه رژیم شاه در روزهای بهار و تابستان 1357 بالا گرفت محمد نیز به همراه دوستانش با فعالیتهای چریكی و مسلحانه به حركت مردم یاری میرساند. در یكی از روزهای پاییز سال 57 هنگامی كه نیروهای نظامی به سمت مردم تظاهر كننده اهواز تیراندازی میكردند،محمد و دوستانش وارد عمل شدند و طی یك درگیری سنگین نیروهای نظامی را مجبور به عقبنشینی و فرار كردند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی محمد پس از دو سال و نیم زندگی مخفی به خرمشهر برگشت. او و دوستانش در خرمشهر گروهی تشكیل دادند به نام كانون فرهنگی نظامی انقلابیون خرمشهر. هدف این كانون حراست از نظام نوپای انقلابی در برابر حملاتی بود كه از طرف بازماندگان رژیم و یا طرفداران تجزیه خوزستان به آن میشد.

در سال 1358 محمد ازدواج كرد. همسر او خانم صغرا اكبرنژاد است كه سالها علیه رژیم شاه جنگیده و در زندان با خاله محمد آشنا شده بود. خاله محمد زمینه آشنایی این دو را فراهم كرد. آنها مدتها با یكدیگر مراوده و همكاری انقلابی داشتند و سرانجام در سال 58 محمد به دختر جوان همرزمش پیشنهاد ازدواج داد و او پذیرفت. ازدواجشان چون دیگر همردیفان آنها در نهایت سادگی برگزار شد. و آنها زندگی صمیمانهای را آغاز كردند. آن روزها محمد سخت درگیر مسؤولیتهایی بود كه بعد از انقلاب بر شانهاش گذاشته شده بود. او فرماندهی سپاه خرمشهر را بر عهده گرفت و همزمان جهاد سازندگی خرمشهر را نیز پایهگذاری كرد. علاقه او به عمران و آبادانی و نجات مردم خرمشهر از محرومیت به حدی بود كه در سپاه هم یك «واحد عمرانی» راهاندازی كرد.

مدتی بعد جنگ چون مهمانی ناخوانده از راه رسید و رنگی دیگر به همه چیز داد. نیروهای ارتش عراق در تجاوزی همه جانبه خرمشهر را به محاصره درآوردند. جهانآرا و نیروهای سپاه دوش به دوش سایر مردم خرمشهر دلیرانه از شهر دفاع كردند و دشمنی را كه رویای فتح بیست و چهار ساعته خوزستان در سر داشت 45 روز پشت دروازههای شهر نگاه داشتند. اما این گروه جان بر كف بیسلاح از هیچ سو تقویت نمیشد. تماسهای مكرر جهانآرا با جانشین فرمانده كل قوا(بنیصدر) برای گرفتن كمك به جایی نرسید. انتظار برای رسید قوای كمكی از دقیقه و ساعت گذشت و به روز و هفته رسید. مدافعین خرمشهر یك به یك بر خاك افتادند و سرانجام دشمن از روی انبوه جنازه ها گذشت و شهر را به تصرف درآورد. جهانآرا و قلیلی از یارانش كه عقب كشیده بودند خود را برای نبردی مجدد آماده میكردند.

عزل بنیصدر از فرماندهی كل قوا جان تازهای به جبهه ها داد. نیروهای سپاه، ارتش و بسیج یك دل و متحد شدند و به دشمن یورش آوردند. اولین گام آنها شكستن محاصره آبادان بود كه چون خرمشهر در آستانه سقوط قرار داشت. این پیروزی بزرگ روحیه نیروهای خودی را به شدت تقویت كرد. و امید بیرون راندن دشمن از خانه را در دلها نشاند. و این در مهرماه سال 1360 روی داد.

به دنبال این پیروزی بزرگ در روز هفتم مهر محمد جهان آرا و تعداد دیگری از فرماندهان ارتش و سپاه راهی تهران شدند تا گزارش عملكرد شجاعانه نیروهای خود را به امام خمینی (ره) رهبر انقلاب تقدیم كنند.

در میانه راه هواپیمای حامل آنها دچار نقص فنی شد و سقوط كرد. با سقوط هواپیما، جهان آرا و دیگر مسافران هواپیما به شهادت رسیدند و روحشان كه میل جهان خاكی نداشت دوباره راه آسمان را پیش گرفت.

اسامی شرکت کنندگدگان مسابقه ی ادبی

همکار عزیز: درصورت وارد ننمودن اسامی دانش آ موزان در مسابقه ی ادبی در اسرع وقت نسبت به ثبت اسامی آموزشگاه خود اقدام نمایید.

ادامه نوشته

زنگ انشا

زنگ انشا

مرتبط با : انشا و نگارش

به نظر مانوشتن برای  فرد یك حسن  محسوب  می شودوصد البته بهتركه آن فرد معلم باشد.

حتی معتقدیم معلما ن باید راننده قطار  "واژه های مرسل "باشند، زیرا در دو راهی ها وجاده های پیچ در پیچ وگونه گون ممكن است این وسیله نقلیه عمومی، كه افرادی هم بعضی اوقات شیشه هایش را نشانه می روند، واژگون شود   ودر این میان، سهم معلمان ودبیران دلسوز كه لباس فاخر ادبیات وانشا را پوشیده اند بسی   سنگین تر است زیرا با فرهنگ وعلم وتاریخ ومذهب و...... سرو كار دارند ومگر نه این است كه او"این كهن بوم وبر را دوست دارد؟!"
در زنگ  انشا تكیه بیشتر بردوش انشا است یعنی درست بر خلاف جریان آب.آب كه نه مرداب !!ولی به قول سلمان هراتی:"مرا با ركود    مرداب ها كاری نیست" وبه بیان دلنشین دكتر شفیعی :

 حسرت نبرم به خواب آن مرداب 
  كارام درون دشت شب خفته است
  دریایم  و نیست  باكم  از  طوفان 
  دریا همه‌عمرخوابش  اشفته  است

نمونه ای از انشا دانش آموزان:
   زندگی به شیرینی انار سرخ بر روی درختی تنومند است كه گاه گاهی ازاین دانه های شیرین وآبدار می خوریم وولذت می بریم خداوند را به خاطر این همه نعمت شكر می گوییم.
                       پسركی با دوچرخه ی خودآمد واز كنارپنجره ی حصیری كلاس ما رد شد وزنگش رابه صدا در آورد، آن روز زنگ آخر بود وبچه ها مانند لشكریان شکست خورد، خسته وخواب آلود بودند.
وقتی صدای زنگ راشنیدند مانند سربازان پادگان
از جا پریدند ومرتب ومنظم شدند. یك دفعه یكی از بچه ها گفت :صدای زنگ دوچرخه،نمي گذارد انشا بنویسیم؟ ومعلم قبول كرد وبچه ها پسر را ناله ونفرین كردند وبا تمام سختی ومشكلات انشا را نوشتند.

ارزشيابي انشا

مقاله ارزشیابی توصیفی انشا

مقدمه

    چشمه ای از دل زمین می جوشد و آب زلال و گوارا بیرون می تراود ، اگر به موقع آن را هدایت نکنیم، آبراهه های باریکی از آن به این ســــــو ی و آن سوی خواهند دوید و قطره هایی به هدر خواهند رفت ، سنگ بزرگی بر دهانه ی چشمه می گذاریم و با خاک رویش را می پوشانیم مبادا که قطره ها هدر روند ، امّا از آب زلال چشمه ی جوشان نیز     بی نصیب می مانیم . تعجّب نکنید ما اغلب چنین می کنیم ؛ با چشمه های جوشان ذهن های بارور و خلاق دانش آموزان چنین می کنیم . ما این کار را در کلاس های درس و با ارزشیابی های نامناسب انجام می دهیم . امّا از شدّت تکرار آن چنان به آن خوگرفته ایم که آثار و تبعات زیانمندش را از یاد برده ایم .

    متأسفانه تدریس انشا با شیوه های خلاق که دانش آموزان را در نوشتن ماهر و توانا کند ، در هیچ یک از مقاطع تحصیلی رایج نیست ، علاوه بر آن شیوه ی ارزشیابی سنتی و منسوخ محصول محور هم مزید بر علت شده است که دانش آموزان عزیز کشور ما علی الخصوص مقطع راهنمایی از این درس گریزان باشند تا جایی که بسیاری از آنان تا آخرین سال تحصیلی هم انشا نوشتن را یاد نگیرند .

    انشا درسی است که معمولاً اکثرمعلمان ادبیات فارسی در تدریس و شیوه ی ارزشیابی آن با مشکل روبرو هستند تا جایی که اگر در مدارس مقطع راهنمایی برای تنظیم برنامه ی درس ادبیات فارسی به دبیران این رشته پیشنهاد گردد که از بین دو درس املا و انشا کدام یک را انتخاب می کنند ، درس املا را بر می گزینند ؛ چون اکثراً با روش تدریس آن نا آشنا و بی علاقه هستند . حتی به آن به عنوان یک معضل می نگرند . متأسفانه در دوره های ضمن خدمت و جلسات گروه های آموزشی هم برای رفع مشکل کمتر راهکارهای نوین و مناسب ارائه می گردد . اما نگارنده ی مقاله با شیوه های نوین تدریس و ارزیابی های جذاب و متنوع و هشدار به معلمین ادبیات فارسی در جلسات گروه های آموزشی و ضمن خدمت ، چند سالی است که گام های مفیدی در این راستا برداشته است . امید است که در گام های بعدی بتوانم با ارائه ی راهکارهای مناسب تا حدی به رفع مشکل کمک نمایم . نوشتن این مقاله هم در همین راستا می باشد . باشد که مورد توجه مسئولین و متصدیان ارزیابی قرار گیرد .

چکیده ی مقاله

    در مقدمه ی مقاله به مشکل درس انشا و استفاده از ارزشیابی نامناسب محصول محور و عدم ارائه راهکارهای مناسب در کلاس های ضمن خدمت و جلسات گروه های آموزشی برای رفع مشکل اشاره ای کوتاهی گردیده است . سپس به تعریف اصطلاحاتی همچون : اندازه گیری ، آزمودن ، امتحان ، ارزشیابی و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی پرداخته و اهداف ارزشیابی نیز در 6 بند ذکر شده است . نگارنده ی مقاله پس از شرح ارزشیابی از طریق محصول محور که متأسفانه با وجود منسوخ بودن آن ، در مدارس راهنمایی سراسر کشور رایج و متداول می باشد در پی ارائه ی شیوه های نوین ارزشیابی و جذابی است که طی چند سال اخیر توسط ایشان مورد استفاده قرار گرفته و موفقیت های چشم گیری نیز در این زمینه کسب کرده است که می توان از همه مهم تر تنوع ارزشیابی ، خرسندی و سر زندگی و نشاط دانش آموزان را نام برد .

 

 

 

.در متن مقاله به چهار نوع ارزشیابی اشاره شده که عبارتند از :

1- ارزشیابی بر اساس روش فرایند – محور : که در این روش ارزشیابی بر اساس یک فرایند سه مرحله ای صورت می گیرد و کیفی است نه کمی .

2- خود ارزیابی و ارزشیابی عملکردی با ارائه ی جدول ارزشیابی متن در 20 بند .

3- ارزشیابی دسته جمعی و یا گروهی

4- ارزشیابی به صورت نوشتن رهنمودها و تشویق های مناسب در حاشیه ی انشا به جای نمره و ضمیمه نمودن نمونه هایی از نوشته های دانش آموزان و رهنمودهای نگارنده در حاشیه نوشته ها .

تعریف اندازه گیری

    اگر معلمی توانایی یا یکی دیگر از ویژگی های شاگردان را به وسیله ی آزمونی به کمیت تبدیل کند و آن ها را به صورت اعداد نشان دهد ، گفته می شود که عمل اندازه گیری انجام داده است ؛ به عبارت دیگر اندازه گیری در آموزش و پرورش عبارت است از به دست آوردن اندازه ها و اطلاعات مربوط به یک رفتار یا ویژگی خاصی به صورت کمیت .

تعریف امتحان

    در روش های سنتی آموزش و پرورش ، امتحان به عملی گفته می شود که در پایان هر یک از سه ماهه یا نیمسال تحصیلی برای اندازه گیری میزان آموخته های شاگردان و تعیین قبول شدگان و مردودان به منظور ارتقای شاگردان از کلاسی به کلاس دیگر یا از واحدی به واحد دیگر انجام می گرفت. در روش های جدید آموزشی ، مفهوم امتحان دارای نقش و اهمیتی به مراتب بالاتر از مفاهیم فوق است و برای هدف های مهمتر و گسترده تری به کار می رود . در اصطلاح جدید ، مفهوم امتحان با ارزشیابی یکی است ؛ زیرا هر دو به اندازه گیری آموخته های شاگردان مربوط­اند ؛ بنابراین امتحان نیز همچون ارزشیابی احتیاج به اطلاعات دارد .

تعریف آزمون و فرق آن با اندازه گیری

    آزمون یکی از وسایل اندازه گیری فعالیت های آموزشی و پیشرفت تحصیلی شاگردان است اگرچه آزمون یکی از وسایل اندازه گیری آموخته های شاگردان در جریان فعالیت های آموزشی است ، نمی توان مفهوم آن را کاملاً با مفهوم اندازه گیری یکی دانست ؛ زیرا آزمون ویژگی یا صفتی را مستقیماً اندازه گیری نمی کند ، بلکه فقط نمونه ای از تغییرات بالفعل را اندازه می گیرد ؛ بنابراین مفهوم آزمون از مفهوم اندازه گیری محدود تر است و معمولاً به سؤالاتی اطلاق می شود که در اختیار شاگردان قرار می گیرد تا بدان پاسخ گویند. « نیکتو » در تعریف اصطلاح آزمون گفته است : « آزمون به عنوان یک ابزار یا یک شیوه ی نظامدار مشاهده و توصیف ویژگی های دانش آموزان که یا یک مقیاس عددی یا یک طرح طبقه بندی را به کار می بندد تعریف می شود .

تعریف آزمون

    بنا به تعریف ، وقتی که برای اندازه گیری یکی از ویژگی های روانی یا تربیتی یک فرد یا گروهی از افراد از آزمون استفاده می شود به این فعالیت آزمودن می گویند .

تعریف سنجش

    اصطلاح دیگر نزدیک به اندازه گیری و آزمودن اصطلاح سنجش است . سنجش از آزمودن و اندازه گیری مفهوم گسترده تری دارد . بنا به گفته ی « نیکتو » سنجش یک اصطلاح کلی است و به صورت فرایندی تعریف می شود که برای گرد آوری اطلاعات مورد نیاز تصمیم گیری درباره ی دانش آموزان ، برنامه های درسی و سیاست های آموزشی مورد استفاده قرار می گیرد .

    ویگینز در توضیح اصطلاح سنجش گفته است: « سنجش به یک تحلیل جامع و چند وجهی از عملکرد گفته می شود . » او هم چنین در مقایسه ی سنجش با آزمودن از قول کرانباخ نقل کرده است که سنجش شامل استفاده از فنون مختلف است و تأکید زیادی بر مشاهده ی عملکرد دارد . سنجش نوعی تحلیل بالینی و پیش بینی عملکرد است در حالی که آزمون یک ابراز است ، یک وسیله ی اندازه گیری است .

تعریف ارزشیابی ( ارزیابی )

    اصطلاح ارزشیابی به طور ساده ، به تعیین ارزش برای هر چیزی یادآوری ارزشی کردن گفته می شود. با این حال، تعریف جامع تری از ارزشیابی به شرح زیر می توان به دست داد : ارزشیابی به یک فرایند نظامدار برای جمع آوری ، تحلیل و تفسیر اطلاعات گفته می شود به این منظور که تعیین شود آیا هدف های مورد نظر تحقق یافته اند یا در حال تحقق یافتن هستند و به چه میزانی .

    یکی از ویژگی های مهم ارزشیابی تعیین کیفیت است . در فرایند ارزشیابی داوری ارزشی با توجه به کیفیت به عمل می آید .

    نیکتو ، کیفیت را در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی به عنوان دانش ، مهارت ها و توانایی هایی که از دانش آموزان پس از آموزش انتظار می رود تعریف کرده است .

فرق ارزشیابی با اندازه گیری

    اگر معلمی پس از اندازه گیری و به دست آوردن اطلاعات ، کیفیت نتایج به  دست آمده  را مورد توجه قرار دهد و به تحمیل آن بپردازد ، گفته می شود که او عمل ارزشیابی را انجام داده است ؛ مثلاً هر گاه به توانایی کسی نمره بدهیم و این نمره را یاد داشت کنیم ، توانایی وی را اندازه گیری کرده ایم ولی هر گاه این نمرات را تفسیر کنیم یعنی آن ها را با معیارهای ویژه یا ضوابط معینی مقایسه کنیم ، دیگر تنها عمل اندازه گیری را انجام نداده ایم ، بلکه توانایی پیشرفت شاگردان را ارزشیابی کرده ایم . پس ارزشیابی نوعی داوری در مورد فرد است بر اساس اطلاعات معتبر .

 

تعریف ارزشیابی پیشرفت تحصیلی

    ارزشیابی پیشرفت تحصیلی را می توان این گونه تعریف کرد: سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه ی نتایج حاصل با هدف های آموزش از پیش تعیین شده ، به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیت های آموزشی معلم و کوشش های یادگیری دانش آموزان به نتایج مطلوب انجامیده اند و به چه میزانی . بنابراین در ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دو اقدام اساسی ضروری است : 1- تعیین هدف های آموزشی 2- سنجش یا اندازه گیری عملکرد یادگیرندگان .

    البته لازم به یاد آوری است که هر معلم باید اولاً بر تعیین هدف های آموزشی یا رفتاری بر اساس حیطه های موجود و طبقه بندی آنها با نام های حوزه ی شناختی، عاطفی و روانی – حرکتی مسلط باشد . ثانیاً آشنایی کامل با انواع سنجش و اندازه گیری عملکرد یادگیرندگان و مهارت کافی در شیوه های اجرای آنها داشته باشد .

اهداف ارزشیابی پیشرفت تحصیلی

    بسیاری از معلمان تصور می کنند که ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی تنها به منظور ارتقای شاگرد صورت می گیرد ، در حالی که هدف ارزشیابی به مراتب گسترده تر و مهم تر از چنین مفهومی است . ارزشیابی از یک سو باید وسیله ی تشخیص باشد ، یعنی از جهاتی قادر باشد از میزان فعالیت های شاگردان در طول یادگیری و از میزان آموخته ها ، پیشرفت و عقب ماندگی آنان اطلاعاتی معتبر به دست دهد و نیز بتواند آگاهی های لازم را از قدرت و ضعف روش تدریس معلم ، ارزشمند و صریح بودن هدف های آموزشی و اعتبار محتوا در اختیار بگذارد و از سوی دیگر ، ارزشیابی باید وسیله ی پیش بینی باشد ، یعنی نشان دهد که شاگرد در چه زمینه ای قادر است موفقیت بیشتری کسب کند و در چه جنبه هایی توان پیشرفت ندارد . از این رو ، معلمان و مسؤولان آموزش و پرورش باید بدانند چرا ارزشیابی می کنند. به طور کلی ، هدف های ارزشیابی را می توان در مقوله های زیر مورد بررسی و تحلیل قرار داد :

1- ارزشیابی به عنوان وسیله ای برای شناخت توانایی و زمینه های علمی شاگردان و تصمیم گیری برای انجام دادن فعالیت های بعدی آموزشی .

2- ارزشیابی به عنوان وسیله ای برای شناساندن هدف های آموزشی در فرایند تدریس . فعالیت های آموزشی به منظور رسیدن به هدف های آموزشی صورت می گیرد و ارزشیابی تحقق یا عدم تحقق هدف ها را مشخص می کند .

3- ارزشیابی به عنوان وسیله ای برای بهبود و اصلاح فعالیت های آموزشی . نتایج ارزشیابی نه تنها میزان پیشرفت تحصیلی شاگردان و عملکرد آنان را در فعالیت های آموزشی و پرورشی مشخص می سازد ، بلکه کیفیت تلاش شاگردان و روش تدریس معلم و میزان مهارت وی را در این زمینه مورد ارزیابی قرار می دهد .

4- ارزشیابی به عنوان وسیله ای برای شناخت نارسایی های آموزشی شاگردان و ترمیم آنها . اگر ارزشیابی ، بر اساس موازین علمی تهیه و اجرا شود ، می تواند در باره ی پیشرفت تحصیلی شاگردان و ضعف ها و نارسایی های آنان اطلاعات مفیدی در اختیار معلم قرار دهد . تحلیل چنین اطلاعاتی نشان خواهد داد که شاگردان چه مطالبی را فرا گرفته اند و چه مفاهیمی را نیاموخته اند و چگونه می توان آنان را برای جبران چنین کمبودهایی یاری کرد .

5- ارزشیابی به عنوان وسیله ای برای ایجاد رغبت و کسب عادت صحیح آموزشی در شاگردان . ارزشیابی را نباید صرفاً به منظور نمره دادن و مقایسه پیشرفت تحصیلی آنان با یکدیگر و تعیین افراد قوی و ضعیف به کار برد . هر گاه ارزشیابی به عنوان وسیله ای برای تهدید شاگردان و تعیین افراد ضعیف مورد استفاده قرار گیرد ، ارزش تربیتی خود را به کلی از دست خواهد داد . برعکس ، ارزشیابی باید شاگردان را با میزان کار و فعالیتشان آشنا سازد،علت و میزان پیشرفت یا عقب ماندگی آنان را مشخص کند ودر آنان رغبت و انگیزه ی تلاش و فعالیت بیشتر به وجود آورد .

6- ارزشیابی به عنوان عاملی برای ارتقای شاگردان . یکی دیگر از وظایف ارزشیابی ، سنجیدن میزان توانایی شاگردان برای ارتقای آنان از یک مرحله به مرحله ی دیگر است . متأسفانه در فرایند فعالیتهای آموزشی مدارس،بقیه ی هدف های ذکر شده فراموش  می شود و معلمان و مسئولان آموزشی یگانه هدف ارزشیابی را نمره دادن و ارتقای شاگردان تصور می کنند . این امر نه تنها تحرکی را در فعالیت های آموزشی ایجاد نمی کند ، بلکه کلیه ی فعالیت های آموزشی را تحت تأثیر ارزشیابی قرار می دهد و مدرسه و کادر آموزشی آن را شبیه کارگران کارخانه ای می سازد که وظیفه ی آنان فقط انتقال محصول از یک مرحله به مرحله ی دیگر و سرانجام ، تولیدنهایی است . در نتیجه تمام توجهات به محصول نهایی معطوف و موقعیت صحیح آموزشی کم کم به دست فراموشی سپرده می شود .

    نگارنده ی مقاله پس از طرح تعاریف فوق و اهداف ارزشیابی ، در پی ارائه ی شیوه های نوین ارزیابی درس انشا است . هر چند ارائه ی تعریف برای یک موضوع ، نسبی است و نمی تواند تمام جنبه های موضوع را در برگیرد . قبل از ارائه ، لازم است روش ارزشیابی ای که هم اکنون برای درس انشا در مقطع راهنمایی سراسر کشور رایج است ، شرح داده شود. این روش که می توان آن را « روش محصول محور یا نوشته محور » نام نهاد ، با وجود این که بسیار کهنه و منسوخ شده است ، سال هاست که در چرخه ی آموزشی کشور فعال است و اقدامی برای حذف آن صورت نگرفته است . به نظر می رسد که این شیوه از آغاز پیدایش مدرسه به سبک جدید تا کنون ادامه دارد . انشا وسیله ای برای ایجاد تفکر و فعال ساختن ذهن دانش آموز است تا حاصل فکر خود را بر روی کاغذ بیاورد ؛ ولی این روش رایج در چرخه ی آموزشی کشور نه تنها به ایجاد تفکر کمکی نکرده است بلکه همان طور که در مقدمه ذکر شد چشمه ی جوشان فکر دانش آموزان را خشک نموده است .

شیوه ی ارزشیابی محصول محور

    این شیوه همان طور که از نام آن بر می آید بر نوشته یا محصول نهایی عمل نوشتن تأکید دارد . معلمی که این روش را دنبال می کند از دانش آموزان می خواهد که برای جلسه ی بعد درباره ی موضوعی که تعیین کرده است انشا  بنویسند . انشانویسی در این روش بیشتر در منازل انجام می گیرد و به ندرت دانش آموزان در زنگ انشا اقدام به نوشتن می کنند . در نتیجه در این روش ، دانش آموز از طرح معلم یا هم کلاسی های خود درباره ی چگونه نوشتن ، راهنمایی نمی شود و خود مجبور است ، آن چه را که می داند و آن طور که خود یادگرفته است مطالب را به روی کاغذ بیاورد. اما بیشتر اوقات دانش آموزان به جای این که خود اقدام به نوشتن کنند ، از دوستان و اقوام خود می خواهند که برای آن ها انشا بنویسند . بعد از نوشتن انشا ، دانش آموز آن را در کلاس می خواند . در این موقع است که معلم قدم جلو گذاشته و انشای دانش آموزان را ارزیابی می کند . این ارزیابی اغلب شامل نکات دستوری و املایی است تا محتوا . و بدین خاطر است که این روش محصول محور نام گرفته است چون آن چه مورد توجه قرار می گیرد محصول نهایی است نه فرایند و نحوه ی تولید این محصول .

    اکنون به انواع ارزیابی پیشرفت تحصیلی در درس انشا می پردازیم که نوین و اغلب تجربیات موفقیت آمیزی هستند که چند سالی است توسط نگارنده ی مقاله مورد استفاده قررا می گیرند .

1- ارزشیابی بر اساس روش فرآیند محور :

    در مقابل روش محصول محور – که در بالا به نقد آن پرداخته شد ، روش فرایند محور قرار داد . این روش بر این اساس ، فرآیند محور نامیده شده است ؛ چون به نظر          « فلاور » و « هیز » عمل نوشتن شامل گذار از یک سری مراحل یا فرآیندها می باشد . آنان این مراحل را : 1) طراحی کردن  2)انتقال دادن 3) مرور کردن ، نامیدند .

    روئن این مراحل را : 1) پیش از نوشتن 2) پیش نویس کردن 3) اصلاح کردن و ویراستن نامید . به عبارت دیگر این سه مرحله شامل : 1) پیش از نوشتن 2) نوشتن 3) بررسی و ارزیابی نوشته می باشد .

حال ببینیم منظور از هر یک از این مراحل و شیوه ی ارزیابی آن چگونه است ؟

1- مرحله ی پیش از نوشتن : این مرحله خود از سه مرحله زیر تشکیل شده است که عبارتند از : الف)زیر مرحله ی تولید ایده ها. ب)زیر مرحله ی سازماندهی ایده ها. ج)هدف گذاری . در هنگام تولید ایده ها دانش آموز اطلاعات لازم را از حافظه ی بلند مدت خود بیرون کشیده ، بر روی کاغذ می آورد ، گاهی این اطلاعات ضروری و اصلی هستند و گاهی اضافی و فرعی . گاهی اوقات دانش آموز اقدام به انتخاب موضوع می کند یعنی ابتدا موضوع خاصی در نظر ندارد و از نکات جمع آوری شده موضوع خاصی را استخراج می کند . در این بخش ، دانش آموز ممکن است از خود بپرسد که « چگونه باید شروع  کنم ؟ » و یا « چطور باید در باره ی این موضوع بنویسم ؟ » به عبارتی نویسنده درباره­ی خلق ایده ها و سازماندهی آن ها تصمیم گیری می کند و اهداف خود را مشخص می نماید . بعد از به وجود آمدن یا جمع آوری و نوشته شدن ایده ها که ممکن است به صورت تصویر ، دیاگرام ، کلمه و یا عبارت باشند ، او مطالب مربوط به هم را در کنار یکدیگر قرار می دهد ، نکات اصلی و فرعی را از هم جــــدا کرده و آن ها را سازماندهی می کند . البته فرایند سازماندهی ممکن است در مراحل دیگر نیز به کمک نویسنده آمده و او را در مرتب کردن کل نوشته یاری دهد . بعد از این زیر مرحله ، دانش آموز هدف خود را از آوردن جزء به جزء مطالب مشخص می کند ، هر چند هدف گذاری در کل فرایند نوشتن نیز وجود دارد .

2- مرحله ی نوشتن : در این مرحله دانش آموز ایده های خلق شده را در قالب جملات ، پاراگراف و متن در می آورد . در مرحله ی قبل گفته شده که نویسنده ایده ها را به صورت تصویر ، یا کلمه و یا نمودار خلق می کند ، در این مرحله آن ها را به صورت جمله در می آورد ؛ یعنی در این مرحله نویسنده مفاهیم را به شکل نوشته در می آورد .

3- مرحله ی بررسی و ارزشیابی نوشته : پس از این که مطالب نوشته شدند دانش آموزان اقدام به بررسی و مرور نوشته می کنند که این بررسی شامل ارزیابی و اصلاح است . مطالب نوشته شده را دانش آموزان خود مورد ارزیابی قرار داده ، چیزهایی را اضافه ، کم و یا جابه جا می کنند .

    در کنار این روش ، فنون و تکنیک های متعددی نیز در مراحل مختلف می توان به کار بست. مثلاً می توان در مرحله ی پیش از نوشتن از تکنیک های بحث و گفت وگو درباره ی موضوع ، مطالعه و خواندن ، تهیه لیست نکات مربوط به موضوع « طوفان فکری » ، « هم یاری همکلاسی ها »، « شبکه­ی خورشیدی» و « بدیعه پردازی » استفاده کرد . در تکنیک بحث و گفت وگو با هدایت معلم دانش آموزان درباره ی موضوع خاص یا کلی به بحث و تبادل نظر با یکدیگر می پردازند . بحث و گفت وگو باعث می شود که ایده های تازه و نو مطرح شود و هم چنین به دانش آموزانی که درک خوبی از موضوع ندارند کمک می کند تا اطلاعاتی در این زمینه کسب کنند و یا خود چیزی هایی درباره ی موضوع به خاطر بیاورند .

    در تکنیک خواندن و مطالعه ، معلم از دانش آموزان می خواهد تا درباره ی موضوع به جست و جو ، پرسش و بررسی و مطالعه بپردازند . در هنگام تهیه ی فهرست نکات مربوط به موضوع ، دانش آموز تنها کلمات ، عبارات و اصطلاحات درباره ی موضوع را به صورت فهرست وار جمع آوری می کند و نیازی به جمله نویسی نیست . گاهی لازم می شود که دانش آموز به سرعت و بدون توجه به مربوط یا نامربوط بودن ، درست یا نادرست بودن ، دستوری یا غیر دستوری بودن مفاهیم و ایده ها آن را بر روی کاغذ بیاورد . به این تکنیک ، طوفان فکری می گویند ، یعنی تنها چیزی که برای نویسنده مهم است حجم قابل توجهی از ایده هاست که نویسنده سعی می کند از حافظه ی خود بیرون کشیده و به روی کاغذ به هر شکل ممکن ، بیاورد . در تکنیک همیاری ، دانش آموزان در تمام مراحل نوشتن به کمک هم می شتابند و انشاهای یکدیگر را بررسی و اصلاح کرده و با هم تبادل نظر می کنند .

    در این روش به جای نوشتن یک انشا ، مخصوصاً در مراحل ابتدایی آموزش ، دانش آموزان مجبورند نوشته های متعددی تحویل دهند . مثلاً پس از خلق ایده ها ، دانش آموز نوشته ی خود را به معلم یا هم کلاسی های خود نشان می دهد . و نظر آن ها را درباره ی نوشته ی خود جویا می شود . پس از آن ، دانش آموز نوشته را بر اساس اظهار نظرهای آنان اصلاح می کند و دوباره آن را به معلم یا هم کلاسی های خود نشان می دهد و این کار تا زمانی که یک نوشته ی کامل خلق می شود ، ادامه می یابد . به عبارتی ، در مراحل اولیه ی آموزش ، دانش آموز برای هر مرحله یا زیر مرحله مجبور است ، چندین نوشته تحویل داده و بررسی و ارزیابی کند و به همین خاطر است که این روش را فرایند محور نام گذاری  کرده اند ؛ زیرا اساس آموزش انشا بر یادگیری نحوه ی نوشتن و درونی کردن مراحل و فرایندهایی است که دانش آموز ناخودآگاه آنها را به کار می بندد . باید خاطر نشان کرد که معلم به هیچ یک از نوشته های آنان نمره نمی دهد بلکه درباره ی آنها اظهار نظر می کند . پس ارزیابی در اینجا کیفی بوده و بر اساس نمره نیست .

2- خود ارزیابی و ارزشیابی عملکردی ( تلفیقی از هر دو نوع ارزیابی ) :

    در این روش اولاً دانش آموزان خودشان به قضاوت و داوری در مورد نوشته ی خود        می پردازند و ثانیاً ارزشیابی در اینجا دیگر انتزاعی و یا ذهنی نیست بلکه بر اساس عملکرد واقعی است . حتی بر اساس این نوع ارزشیابی می توان اولیای دانش آموزان را هم به قضاوت و داوری عملکرد فرزندانشان کشاند و آنان را در ارزیابی سهیم نمود .

    ابتدا از چند دانش آموز در خواست می گردد که هر کدام یک موضوع انشا را پیشنهاد کنند ، سپس از تمام دانش آموزان کلاس خواسته می شود که هر کدام بر اساس علاقه ی خود یک موضوع را انتخاب کرده و در مورد آن انشایی بنویسند . بعد از اتمام انشا ، فراگیران عملکرد خود را با توجه به جدول ارزیابی که قبلاً طراحی شده و در اختیار همه قرار گرفته ، ارزیابی می کنند و به خود نمره می دهند . یکی از امتیازات این روش آن است که دانش آموزان خود نوشته های خویش را نقد کرده و به قضاوت و داوری در مورد آن می نشینند یا حتی می توانند انشا های خود را به خانه برده و والدین هم با توجه به عملکرد و نوشته های فرزندانشان و تطابق آن با جدول ارزیابی ، به آن نمره دهند . این امر، تفکر انتقادی و مهارت داوری دانش آموزان را افزایش می دهد .

    جدول ارزیابی مذکور در صفحات بعدی ضمیمه می باشد

معیارها

ســـؤالات

بارم ها

تاریخ یا عنوان تکلیف

درک مطلب و پرورش موضوع ( 4 نمره )

1- سعی کرده ام که از همه حواسم در توصیف استفاده کنم ؟

1

2- آیا سعی کرده ام نوشته ام مبهم نباشد ؟ در نوشته ام ازمثال و دلیل استفاده کرده ام؟

1

3- آیا جزئیات و اطلاعات کافی در متن من وجود دارد ؟

1

4- آیا نوشته ام جمع بندی دارد ؟

1

نظم منطقی و انسجام ( 3 نمره )

5- آیا جملات نوشته ام به هم مربوط اند ؟ دقت کرده ام که از موضوعی به موضوع دیگر نپرم ؟

1

6- آیا جملات را به گونه ای نوشته ام که نتوان جمله ای را حذف کرد ؟

1

7- آیا جملات را به گونه ای نوشته ام که نتوان جای جمله ای را تغییر داد ؟

1

ساده نویسی ( 2 نوره )

8- آیا سعی کرده ام که فعل ها و کلمات را در انشایم تکرار نکنم ؟

1

9- سعی کرده ام جملاتم کوتاه باشند . از نوشتن جملات طولانی پرهیز کرده ام ؟

1

معیارها

ســـؤالات

بارم ها

تاریخ یا عنوان تکلیف

قواعد دستوری و نگارشی ( 5 نمره )

10-آیا از عامیانه نویسی پرهیز کرده ام ؟

1

11- آیا املای درست کلمات را به کار برده ام ؟

1

12- به علایم ویرایشی توجه کرده ام ؟ ( نقطه در پایان جمله،گیومه در گفت وگوها و ... )

1

13- آیا فعل و فاعل جملات نوشته ی من متناسب است ؟

1

14- آیا زمان هر فعل درست و متناسب با فعل های دیگر متن است ؟

1

تازگی فکر (2 نمره)

15- آیا در نوشته ام عقاید ، احساسات و تجربیات خود را بیان کرده ام ؟

1

16- آیا نوشته ام حرف تازه ای برای گفتن دارد ؟

1

تازگی بیان ( 2 نمره )

17- آیا دقت کرده ام که از کلمات مناسب و زیبا در انشایم استفاده کنم . کلماتی که در انشایم استفاده کرده ام با هم تناسب دارند ؟

1

18- آیا از به کار بردن عبارات کلیشه ای پرهیز کرده ام ؟

1

2 نمره

19- ارائه مناسب (پاکنویس کردن و خواندن روان انشا)

1

20- نمره دادن دقیق و منصفانه

1

جمع نمرات

20